Τα μυστικά της NASA για καθαρό και αναζωογονητικό αέρα στο σπίτι

Όλο και μεγαλώνει η εκστρατεία ενημέρωσης υπέρ των οικολογικών, «πράσινων» κτιρίων, με ειδικά διαμορφωμένη την ταράτσα τους σε κήπο, ως το μόνο αντίδοτο στην μολυσμένη ατμόσφαιρα της πόλης, όμως, πόσοι από μας γνωρίζουμε ότι η παρουσία των φυτών στο εσωτερικό του σπιτιού μας μπορεί -σύμφωνα με τη NASA- να καθαρίσει την ατμόσφαιρα από πλήθος χημικών ουσιών που απειλούν την υγεία μας;

O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε παλιότερη έκθεσή του ανακοίνωσε ότι ως και το 30% των νέων και ανακατασκευασμένων κτιρίων παγκοσμίως ενδέχεται να αντιμετωπίζει προβλήματα με την ποιότητα του αέρα. Στις Η.Π.Α. βρέθηκε σε έρευνες ότι οι συγκεντρώσεις ορισμένων χημικών του αέρα στο εσωτερικό κάποιων κτιρίων ήταν 100πλάσιες από τα φυσιολογικά επίπεδα και «ενδεχομένως θέτει σοβαρούς και χρόνιους κινδύνους για την υγεία». Τι σημαίνει όμως αυτό για μας;

Το «σύνδρομο νοσηρού κτιρίου»

Ο όρος «σύνδρομο νοσηρού κτιρίου», χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα σύνολο συμπτωμάτων που αισθάνεται μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται σε ένα κτίριο και τα οποία μπορεί να είναι αλλεργίες, άσθμα, ερεθισμοί σε μάτια, μύτη ή λαιμό, κόπωση, πονοκέφαλος, συμφόρηση στα ιγμόρεια. Συνήθως όταν απομακρύνονται από το κτίριο τα συμπτώματα υποχωρούν για να επανέλθουν κατά την επιστροφή τους σε αυτό. Γι’ αυτά τα συμπτώματα ευθύνονται τα κάθε είδους υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή και στεγανοποίηση των σύγχρονων κτιρίων. Τέτοια μπορεί να είναι π.χ. ειδικές μονώσεις  στους τοίχους και τις οροφές, στεγανά κουφώματα, ειδικές μπογιές κατά της υγρασίας, έπιπλα κατασκευασμένα από συνθετικά υλικά  που τώρα πια κατασκευάζονται όχι από φυσικά υλικά (π.χ. ξύλο, μέταλλο, πέτρα, ψάθα κ.ά.) όπως κάποτε αλλά από συνθετικά με τη χρήση ειδικών ρητινών για την συγκόλληση, συνθετικές μοκέτες και χαλιά, ελλιπής εξαερισμός. Το αποτέλεσμα είναι η  έκκληση στον αέρα εκατοντάδων πτητικών οργανικών χημικών ενώσεων, όπως: φορμαλδεΰδη, βενζόλη, ξυλένιου.

Ο ρόλος των φυτών

Καθώς το εξωτερικό περιβάλλον γίνεται όλο και πιο τεχνοκρατικό και η ζωή μας έχει απομακρυνθεί από τον φυσικό κόσμο, προσπαθούμε όσο γίνεται, να κρατήσουμε την επαφή μας με αυτόν μέσω των φυτών στις γλάστρες. Κάθε φυτό, ακόμα και αυτά μέσα στις γλάστρες, δημιουργεί το δικό του μίνι – οικοσύστημα, ένα μικρό περιβάλλον δηλαδή γύρω από τις ρίζες και τα φύλλα του, που του επιτρέπει την επιβίωση και την ανάπτυξή του. Οι λειτουργίες των φυτών όπως η φωτοσύνθεση, η αναπνοή και η διαπνοή, βοηθά τα φυτά να εξαλείφουν τις τοξίνες και να βελτιώνουν το επίπεδο της υγρασίας και του αέρα στον περιβάλλοντα χώρο. Τα φύλλα και των οικιακών φυτών λοιπόν, έχουν την δυνατότητα να απορροφούν πτητικές χημικές ενώσεις από τον αέρα και να τις μεταθέτουν στην περιοχή των ριζών, όπου και αποσυντίθενται από τα μικρόβια του χώματος. Ορισμένες δε, οργανικές ουσίες καταστρέφονται από τις βιολογικές διεργασίες του ίδιου του φυτού χωρίς την συμβολή των μικροβίων του εδάφους. 

Οι μελέτες και τα πειράματα της NASA δείχνουν ότι τα φυτά καθαρίζουν τον αέρα σε κλειστό χώρο

Ήδη από το 1980 στο διαστημικό κέντρο John C. Stennis της NASA,οι επιστήμονες ανακάλυψαν για πρώτη φορά ότι τα φυτά εσωτερικού χώρου μπορούσαν να εξαλείψουν διάφορες πτητικές χημικές ενώσεις από ερμητικά κλειστούς θαλάμους δοκιμών. Στη συνέχεια η NASA  ανέπτυξε ένα μικρό, κλειστό σύστημα το οποίο αποκάλεσε «Βιο – Σπίτι». Το εσωτερικό του, υπόδειγμα φουτουριστικού σχεδιασμού, κατασκευάστηκε με πλαστικό και άλλα συνθετικά υλικά και πολλοί άνθρωποι που έμπαιναν μέσα εκδήλωναν τα τυπικά συμπτώματα του «συνδρόμου νοσηρού κτιρίου». Μετά την τοποθέτηση φυτών εσωτερικού χώρου η ανάλυση των δειγμάτων αέρα έδειξε σημαντική μείωση των πτητικών ουσιών, ιδιαίτερα μάλιστα της φορμαλδεΰδης, και οι άνθρωποι που έμπαιναν μέσα σταμάτησαν να εκδηλώνουν τα συμπτώματα του συνδρόμου! Ορισμένα από τα φυτά αύξησαν ταχύτατα την ικανότητά τους να εξαλείφουν τοξίνες από ερμητικά κλειστούς θαλάμους μετά από εικοσιτετράωρη έκθεση. Οι έρευνες συνεχίστηκαν και αποδείχτηκε ακόμα ότι τα φυτά εκλύουν φυτοχημικά που εξουδετερώνουν τα σπόρια μούχλας και τα βακτήρια. Ενδιαφέρον είναι μάλιστα το γεγονός ότι δεν διαπιστώθηκαν εμφανείς βλάβες στο φυτό!
Οι επιστήμονες το αποδίδουν στο ότι τα περισσότερα φυτά έχουν ξεκινήσει τη ζωή τους κάτω από τον θόλο των τροπικών δασών και έχουν εξελιχθεί με την πάροδο εκατομμυρίων ετών. Συνεπώς ευδοκιμούν σε ημι – φωτισμένα, θερμά και υγρά περιβάλλοντα.  

Τα φυτά που προτείνει η NASA για το εσωτερικό του σπιτιού 

Το αισιόδοξο είναι ότι στον κατάλογο με τα φυτά εσωτερικού χώρου που καθαρίζουν αποτελεσματικότερα τον αέρα του σπιτιού μας, φιγουράρουν σε περίοπτη θέση πολλά συνηθισμένα και ιδιαίτερα εύκολα για την συντήρησή τους φυτά. Ενδεικτικά αναφέρουμε: 

• Φτέρη που σημειώνει την υψηλότερη επίδοση στην εξάλειψη της φορμαλδεΰδης.  
• Πόθος στόλιζε από παλιά τις εισόδους και το εσωτερικό των σπιτιών. Δεν χάνει την ποικιλοχρωμία του ακόμα και σε σκοτεινούς χώρους.
• Κισσός αναφερόμαστε στον μικρόφυλλο, όπου τόσο συχνά τον συναντάμε σε συνθέσεις φυτών.  
• Δράκαινα, συνηθισμένη επιλογή σε κτίρια γραφείων εξαιτίας της αντοχής της σε παραμελημένα και υποφωτισμένα περιβάλλοντα.
• Φίκος μπέντζαμιν, απεχθάνεται τις μετακινήσεις και συνήθως ρίχνει τα φύλλα του μέχρι να προσαρμοστεί στο καινούριο του περιβάλλον. Επίσης κιτρινίζει και ρίχνει τα παλιότερα φύλλα του το χειμώνα.
• Ζέρμπερα. Από τα πρώτα φυτά που συμμετείχαν στις έρευνες της NASA. Εάν μεταφερθεί σε ένα δροσερό περβάζι το φθινόπωρο θα συνεχίσει να ανθοφορεί όλο το χειμώνα! 
• Αζαλέα, προσφέρει μια ανοιξιάτικη πινελιά μέσα στο καταχείμωνο. 
• Ορχιδέα. Εξαιρετικά αποτελεσματική στην εξάλειψη του ξυλένιου, των ενώσεων αλκοόλης, ακετόνης, φορμαλδεΰδης και χλωροφόρμιου. Όπως και οι κάκτοι έτσι και μερικά είδη ορχιδέας απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα και ελευθερώνουν οξυγόνο τη νύχτα, αντίθετα από τα περισσότερα άλλα φυτά, γι’ αυτό μπορούν να τοποθετηθούν ακόμα και σε υπνοδωμάτια. 

Ένα οικολογικό εντομοκτόνο

Σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά και τα φυτά σου δείξουν σημάδια αρρώστιας, δοκίμασε, πριν καταφύγεις στα χημικά εντομοκτόνα, τον ψεκασμό με το εξής μη–τοξικό διάλυμα:

• 2 κουταλιές της σούπας (10 ml) λάδι ελιάς
• 1/8 κουταλιάς της σούπας (0,6 ml) απορρυπαντικό πιάτων
• 230 ml ζεστό νερό βρύσης

Ανάμειξέ τα σε ένα μπουκάλι, ανακάτεψε και ψέκασε τα φύλλα των φυτών σου.