Ο «δεύτερος εγκέφαλoς» και η σημασία του για την υγεία μας

Ο λεγόμενος και «δεύτερος εγκέφαλος» μπορεί να παίζει καθοριστικό ρόλο για τις αλλαγές της ψυχικής μας διάθεσης, το άγχος, ή ακόμα και την εμφάνιση νευρολογικών διαταραχών.

Το γαστρεντερικό μας σύστημα θεωρείται ένα από τα πιο πολύπλοκα μικροβιακά συστήματα στον πλανήτη μας και η επιρροή του στον οργανισμό μας είναι τέτοια ώστε οι ειδικοί συχνά το ονομάζουν ο «δεύτερος εγκέφαλος». Σχεδόν 100 τρισεκατομμύρια βακτήρια, μύκητες, ιοί και άλλοι μικροοργανισμοί συνθέτουν το μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο η σύγχρονη επιστήμη θεωρεί ότι παίζει μεγάλο ρόλο για την υγεία μας, ψυχική και σωματική. Αρκεί να σκεφτούμε ότι το 70-80% του ανοσοποιητικού μας συστήματος εδράζει στο γαστρεντερικό μας για να αντιληφθούμε τη σημασία του.

Μπορεί η διατροφή μας να επηρεάσει τη διάθεσή μας;

Έρευνα του Πανεπιστημίου UCLA έδειξε τη στενή σχέση διατροφής, γαστρεντερικού συστήματος και ψυχικής διάθεσης. «Πολλοί έχουμε ένα γιαούρτι στο ψυγείο μας που μπορεί να το τρώμε επειδή μας αρέσει ή επειδή πιστεύουμε ότι μπορεί να κάνει καλό στην υγεία μας ή γιατί έχει ασβέστιο», λέει η Dr. Kirsten Tillisch επικεφαλής της έρευνας. «Ωστόσο τα αποτελέσματα της έρευνάς μας δείχνουν ότι κάποια από τα συστατικά του γιαουρτιού μπορούν πράγματι να αλλάξουν τον τρόπο που το μυαλό μας ανταποκρίνεται στα περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Αν το σκεφτεί κανείς θα δει ότι το ρητό “είσαι ότι τρως” και “σφίχτηκε το στομάχι μου” αποκτούν νέο νόημα». Οι ερευνητές γνώριζαν από καιρό ότι ο εγκέφαλος στέλνει σημάδια στο γαστρεντερικό, και γι’ αυτό το στρες και τα άλλα συναισθήματα μας μπορούσαν να επηρεάσουν το στομάχι και το έντερό μας. Ωστόσο τώρα πια γνωρίζουμε ότι μπορεί να γίνει και το αντίθετο, δηλαδή το γαστρεντερικό μας να επηρεάσει το μυαλό μας, γι’ αυτό άλλωστε του έδωσαν και την ονομασία «δεύτερος εγκέφαλος». «Ξανά και ξανά ακούμε από τους ασθενείς μας να μας λένε ότι δεν είχαν κατάθλιψη ή ότι δεν ένιωθαν αγχωμένοι παρά μόνο αφού άρχισαν να έχουν προβλήματα με το εντερικό τους σύστημα» ισχυρίζεται η Tillisch.

Η έδρα της ψυχικής υγείας βρίσκεται στο υγιές εντερικό σύστημα 

Σύμφωνα με τις νεώτερες έρευνες η σύνδεση μεταξύ του γαστρεντερικού μας συστήματος και της ψυχικής μας υγείας φαίνεται να είναι τόσο ισχυρή ώστε κάποιοι ερευνητές να ισχυρίζονται ότι κάποια μέρα τα προβιοτικά μπορεί να αντικαταστήσουν τα αντικαταθλιπτικά. Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Biological Psychiatry ακόμη και σοβαρά και χρόνια ψυχικά προβλήματα μπορούν να εξαλειφθούν με τη χορήγηση συγκεκριμένων προβιοτικών. Ακόμα και το Πάρκινσον που θεωρείται μια σοβαρή νευρολογική ασθένεια μπορεί ίσως να οφείλεται στο γαστρεντερικό σύστημα. Η έρευνα διεξήχθη από το Karolinska Instituet στη Στοκχόλμη της Σουηδίας και σύμφωνα με τη συντάκτρια της έρευνας Bojing Liu η ασθένεια του Πάρκινσον μπορεί να ξεκινά από το γαστρεντερικό σύστημα και μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου να καταλήγει στον εγκέφαλο.

Τι να προσέξεις για υγιές γαστρεντερικό σύστημα 

• Να καταναλώνεις τακτικά «ζωντανά» γαλακτοκομικά προϊόντα όπως είναι το ελληνικό γιαούρτι και το κεφίρ.
• Εξαιρετικά επίσης για την υγεία του εντερικού συστήματος είναι και τα τουρσιά που έχουν υποστεί ζύμωση όπως π.χ. λάχανο, μελιτζάνα, αγγουράκι, βολβοί, καρότα, ντομάτα.
• Να αποφεύγεις τη λήψη αντιβιοτικών εκτός και αν αυτό είναι απολύτως απαραίτητο. Ακόμα όμως και σε αυτή την περίπτωση να λαμβάνεις ταυτόχρονα αλλά και μετά τη θεραπεία κάποιο προβιοτικό σκεύασμα που να απαλύνει τις ανεπιθύμητες παρενέργειές τους.
• Απέφευγε την κατανάλωση έτοιμων επεξεργασμένων τροφών, γλυκισμάτων και κόκκινου κρέατος.