Φούρνος μικροκυμάτων και υγεία: Να το ψήσεις ή να μην το ψήσεις; 

Αναμφίβολα οι φούρνοι μικροκυμάτων είναι η εύκολη λύση: Είναι γρήγοροι, βολικοί, καθαρίζονται εύκολα και δεν χρειάζεται να λερώσεις τη μισή κουζίνα για να ζεσταίνεις ένα πιάτο φαΐ. Είναι όμως ασφαλείς; Ιδού η απορία! Ας την διερευνήσουμε λοιπόν.

Ο φούρνος μικροκυμάτων για μένα είναι αναγκαίο κακό. Παρόλο που είμαι… υπερήφανη κάτοχος ενός εδώ και χρόνια δεν είναι από τις αγαπημένες μου συσκευές. Και αυτό γιατί πολλές απορίες σχετικά με τη χρήση του στροβιλίζονται στο μυαλό μου: Πόσο ασφαλής είναι η χρήση του; Μπορεί να κρύβει κινδύνους για την υγεία μας; Τι συμβαίνει με τα τρόφιμα που ζεσταίνουμε ή μαγειρεύουμε στα μικροκύματα; Μήπως χάνονται τα θρεπτικά τους συστατικά; Επειδή λοιπόν φαντάζομαι ότι μοιραζόμαστε παρόμοιες απορίες είναι καιρός να τις λύσουμε! 

Τι είδους ακτινοβολία χρησιμοποιούν

Οι φούρνοι μικροκυμάτων μετατρέπουν την ηλεκτρική ενέργεια σε ηλεκτρομαγνητικά κύματα τα οποία ονομάζονται μικροκύματα. Αυτά έχουν την ιδιότητα να διεγείρουν τα μόρια των τροφίμων και τα κάνουν να κινούνται πολύ γρήγορα, να περιστρέφονται και να συγκρούονται μεταξύ τους με αποτέλεσμα να θερμαίνονται οι τροφές. Αρχικά επηρεάζουν τα μόρια του νερού αλλά στη συνέχεια ζεσταίνουν και τα λιπαρά και τα σάκχαρα (τα οποία περιέχουν μικρότερη ποσότητα νερού). Παρόλο που η λέξη «ακτινοβολία» ακούγεται τρομακτική ωστόσο δεν έχει καμιά σχέση με την ραδιενέργεια. Είναι παρόμοια με την ακτινοβολία του κινητού τηλεφώνου αλλά πολύ πιο ισχυρή. Επίσης το μεταλλικό πλαίσιο και πόρτα που περιβάλλουν τον χώρο που τοποθετείται το φαγητό, δεν επιτρέπουν στην ακτινοβολία να περάσει στο χώρο.

Τι να προσέξεις: 

• Τοποθέτησε τον φούρνο σχετικά ψηλά και μην πλησιάζεις το πρόσωπό σου κοντά στην πόρτα του όταν είναι σε λειτουργία. Κράτα μια απόσταση ασφαλείας τουλάχιστον 30 cm από αυτόν. 
• Βεβαιώσου ότι ο φούρνος σου είναι σε καλή κατάσταση. Εάν είναι πολύ παλιός ή σπασμένος ή η πόρτα του δεν κλείνει καλά μάλλον είναι ώρα να τον αντικαταστήσεις. 

Πόσο επηρεάζει την θρεπτική αξία των τροφίμων

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: κάθε μορφή μαγειρέματος μειώνει την θρεπτικά αξία των τροφών. Οι κύριοι παράγοντες είναι η θερμοκρασία, ο χρόνος μαγειρέματος και η μέθοδος. Επειδή στους φούρνους μικροκυμάτων ο χρόνος είναι συνήθως σύντομος και η θερμοκρασία χαμηλή το φαγητό διατηρεί περισσότερα θρεπτικά συστατικά από ότι με το τηγάνισμα, το βράσιμο ή το μαγείρεμα με χύτρα ταχύτητας. Αυτό ισχύει για τα περισσότερα λαχανικά. Ωστόσο βρέθηκε ότι καταστρέφει το 97% των αντιοξειδωτικών στο μπρόκολο και ένα μεγάλο μέρος από τα αντικαρκινικά συστατικά του σκόρδου. Επίσης δεν συνίσταται να ζεσταίνεται το μητρικό γάλα γιατί καταστρέφει τις αντιβακτηριδιακές του ιδιότητες.

Απέφυγε τη χρήση πλαστικών δοχείων

Τα περισσότερα πλαστικά δοχεία περιέχουν την επικίνδυνη ουσία BPA η οποία συνδέεται με ασθένειες όπως καρκίνος, διαταραχές του θυρεοειδούς, παχυσαρκία. Όταν τα πλαστικά θερμαίνονται εκλύουν αυτή την ουσία, η οποία περνάει και στο φαγητό. Γι’ αυτό καλό είναι να αποφεύγεται το ζέσταμα του φαγητού μέσα σε τέτοια δοχεία εκτός και αν αναγράφουν ότι είναι ασφαλή για χρήση σε φούρνο μικροκυμάτων. 

Χρησιμοποίησε τον σωστά

• Ο φούρνος μικροκυμάτων δεν είναι τόσο αποτελεσματικός όσο άλλες μέθοδοι μαγειρέματος για την εξάλειψη των βακτηρίων και άλλων παθογόνων μικροοργανισμών που μπορεί να οδηγήσουν σε τροφική δηλητηρίαση. Και αυτό γιατί η θερμοκρασία που αναπτύσσεται είναι πιο χαμηλή και ο χρόνος αρκετά πιο σύντομος από τις συμβατικές μεθόδους μαγειρέματος. 
• Μην ζεσταίνεις φαγητό ή ροφήματα για μωρά ή μικρά παιδιά στο φούρνο μικροκυμάτων. Επειδή οι τροφές δεν ζεσταίνονται ομοιόμορφα υπάρχει ο κίνδυνος εγκαύματος. Εάν πάντως θέλεις να τα θερμάνεις με αυτόν τον τρόπο, ανακάτεψε το φαγητό αφού το βγάλεις και άστο να κρυώσει για λίγο. 
• Καλύτερα να μην βράζεις νερό ή άλλα υγρά στο φούρνο μικροκυμάτων. Υπάρχει μια πολύ μικρή πιθανότητα να υπερθερμανθούν και να «εκραγούν» όπως τα βγάζεις προκαλώντας σου έγκαυμα.