Ιλιάδα Λαμπρίδου: «Σε όλη μου τη ζωή αντλούσα από το θέατρο τη δύναμη να αντιμετωπίσω τις δυσκολίες»

Απλή, προσιτή, ευγενική, ακτινοβολεί γοητεία και γλυκύτητα, ενώ όταν μιλά για το θέατρο αναδύει μια μοναδική λάμψη. Αυτή είναι η Ιλιάδα Λαμπρίδου! Ένα πλάσμα μοναδικό που ζει και αναπνέει για το θέατρο. Γι’ αυτό και όχι τυχαία, έχει υπάρξει μία από τις μεγαλύτερες πρωταγωνίστριες του ελληνικού θεάτρου ενώ συνεχίζει ακόμα ακάθεκτη έχοντας ήδη συμπληρώσει 5 δεκαετίες θεατρικής παρουσίας.

Φέτος παίζετε στην τηλεόραση στη σειρά «Γκραντ Οτέλ» και στο θέατρο στην παράσταση «Φιάκας». Δεν είναι εξοντωτικό το πρόγραμμά σας; 

Θα σας εξομολογηθώ κάτι. Μου αρέσει τόσο πολύ αυτή η δουλειά, όλη μου τη ζωή μου άρεσε, που τώρα που μεγάλωσα περισσότερο χαρά μου προκαλεί παρά κούραση. Μπορώ μάλιστα να πω ότι κάποιες φορές με ξεκουράζει κιόλας.

Στην παράσταση Φιάκας ως Κοκόνα Φρώσω

Ο Φιάκας υπήρξε στο θέατρο μία από τις μεγαλύτερές σας επιτυχίες, όπου ερμηνεύατε το ρόλο της νεαρής και πλούσιας Ευανθίας. Φέτος παίζετε το ρόλο της μεγαλύτερης σε ηλικία θείας, της Κοκόνας Φρόσως. Αυτό σας φαίνεται κάπως περίεργο; 

Καθόλου! Όλη μου τη ζωή ακολουθούσα την εξέλιξη των χρόνων με χαρά, μπορώ να πω. Δεν ξέρω γιατί, ίσως το οφείλω στη μητέρα μου που ήταν κάπως έτσι και μου έλεγε, ότι είναι ωραία η ζωή, να χαίρεσαι με το καθετί! Μεγαλώνοντας δε, έβλεπα ότι κάθε ηλικία έχει διαφορετικά πράγματα να σου προσφέρει που είναι όλα ωραία. Τώρα πια, που μεγάλωσα μου αρέσει που οι άλλοι μου φέρονται με σεβασμό, με προστατεύουν, με βοηθούν. Είναι κάτι που απολαμβάνω. 

Στη σειρά Grand Hotel ερμηνεύεται μια δούκισσα, θα την έλεγα κάπως στριμμένη, κάπως κακιά… 

Όχι, όχι, καθόλου! Δεν είναι στριμμένη, είναι λίγο περίεργη, θέλει να μαθαίνει για όλα, παρακολουθεί τους πάντες και τα πάντα, ωστόσο ό,τι καλό μπορεί να κάνει για να βοηθήσει το κάνει. Μάλιστα στην τελευταία σκηνή που γύρισα μόλις χτες και που αναφέρεται στη δύσκολη εποχή του 1925 -όπου υπήρχε πολύ φτώχια, πολλοί ξεριζωμένοι Έλληνες από τη Σμύρνη, άνθρωποι να μένουν σε παραπήγματα, τραγικές καταστάσεις-, εγώ ως Δούκισσα ανησυχώ. Η διευθύντρια του ξενοδοχείου ισχυρίζεται ότι πρέπει να τους βγάλω από την περιοχή μου, όμως εμένα δεν με πειράζει. Ισχυρίζομαι ότι είναι καλοί άνθρωποι, είναι βασανισμένοι άνθρωποι, δεν έχουν να ταΐσουν τα παιδιά τους. Είναι χαρά να τους προσφέρω αυτήν τη γη και και να κάνω κάτι καλό για αυτούς. 

Από πού αντλείτε έμπνευση για να παίξετε ρόλους οι οποίοι είναι εντελώς διαφορετικοί από εσάς, που είστε ένας τόσο γλυκός και συμπαθητικός άνθρωπος με μια φοβερή αίσθηση του χιούμορ; 

Εμείς οι ηθοποιοί, από όταν ξεκινάμε τη ζωή μας στο θέατρο -να μην πω και από τη δραματική σχολή ακόμα-, μαθαίνουμε να διαβάζουμε βιβλία της εποχής στην οποία ζούσε ο ρόλος. Έτσι γνωρίζουμε πώς ήταν τα πράγματα τότε από πολιτική, κοινωνιική, οικονομική πλευρά, πώς φέρονταν, πώς ζούσαν. Από εκεί αντλείς πληροφορίες. Θυμάμαι πολύ έντονα το έργο «Ο πατέρας» του Στρίντμπεργκ που γράφτηκε το 1887, που έπαιξα με τον Γιώργο Αρμένη. Πλούσιες γυναίκες τότε παντρεύονταν έναν άντρα που είχε μια κάποια θέση και αργά, χωρίς να το καταλάβει ύφαιναν έναν ιστό γύρω του. Καθότι ακόμα δεν είχε εφευρεθεί η δυνατότητα να εξακριβωθεί μέσω DNA σε ποιον ανήκει πραγματικά ένα παιδί, ήταν τραγικό το πώς ο πρωταγωνιστής βρέθηκε σε μια τόσο δυσάρεστη θέση που να μην ξέρει αν το παιδί του είναι πράγματι δικό του και να υφίσταται τόσες προσβολές. Έπαιζα την παραμάνα του σπιτιού που τον είχε πονέσει και τον είχε αγαπήσει. Όταν στο τέλος της λένε να του φορέσει ζουρλομανδύα (γιατί τον τρέλαναν) αυτή η καημένη, τον φροντίζει σαν μωρό ενώ του τον φοράει. Πολύ συγκινητικό, συγκλονιστικό. 

Η Ιλιάδα Λαμπρίδου στην παράσταση «Απρόσκλητος Επισκέπτης»

Έχετε μία πολύ μακρά καριέρα η οποία εκτείνεται σε πέντε δεκαετίες. Ποιο είναι το μυστικό της διάρκειάς της; Σήμερα έχουμε συνηθίσει στους διάττοντες αστέρες.

Είναι μια δύσκολη ερώτηση. Γιατί νομίζω ότι δεν υπάρχει ακριβώς μυστικό. Για τον καθένα κάτι είναι γραμμένο. Θα γίνει έτσι ή αλλιώς. Δεν μπορεί κανείς να πει με σιγουριά: «Θα κάνεις αυτό και θα γίνει έτσι. Θα κάνεις το άλλο και θα γίνει αλλιώς». Είναι όπως είναι και η ζωή. Κανείς δεν ξέρει γιατί. Σε μένα έτυχε να είναι έτσι και μπορώ να πω ότι είμαι και πολύ ευτυχισμένη που είναι έτσι. Έχω συναδέλφους που έχουν αποσυρθεί και δεν θέλουν ούτε καν να ακούνε για τον χώρο του θεάτρου. Απ’ την άλλη γνωρίζω και άλλους που θέλουν να πεθάνουν πάνω στη σκηνή. Εγώ είμαι από αυτούς. Επειδή σε όλη μου τη ζωή αντλούσα από το θέατρο τη δύναμη να αντιμετωπίσω την υπόλοιπη ζωή μου και τις δυσκολίες της. Πήγαινα έκανα την παράσταση και μετά είχα δυνάμεις για όλα τα άλλα. Έτσι εξακολουθώ να είμαι και σκέφτομαι ότι μοιραία έχει παίξει κάποιο ρόλο.

Μέσα σε αυτές τις πέντε δεκαετίες έχετε ένα βιογραφικό γεμάτο συνεργασίες με πολύ μεγάλους σκηνοθέτες και πρωταγωνιστές του θέατρου και του κινηματογράφου. Υπάρχει κάποια συνεργασία η οποία να σας έχει μείνει αξέχαστη θετικά ή αρνητικά; 

Αξέχαστη μου έχει μείνει η συνεργασία μου με τον Σπύρο Ευαγγελάτο. Από αυτόν έμαθα πολλά πράγματα για τις δυσκολίες της ζωής καθότι αντιμετώπιζε τα πάντα και με χιούμορ. Ό,τι και αν του συνέβαινε! Μόνο στο τέλος του ο καημένος έσπασε, όταν πια έχασε τη γυναίκα του και το γιο του, λες και του είχε επιφυλάξει η μοίρα να ζήσει κάτι φριχτό. Αυτός μου έχει μείνει αξέχαστος… Αυτόν τον άνθρωπο τον κουβαλάω μέσα μου, γιατί του χρωστάω τα πάντα. Και αυτός με αγαπούσε πολύ. Ήταν ωραίοι αυτοί οι άνθρωποι, μορφωμένοι, καλλιεργημένοι, ευγενείς στην ουσία. Δεν μας προσβάλλανε.
Το πιο άσχημο που έχω να θυμάμαι είναι τα χρόνια της Δραματικής Σχολής. Έχω τελειώσει τη Σχολή Θεάτρου Τέχνης και ήταν μια καταπληκτική σχολή, μάθαμε πολλά πράγματα. Ωστόσο η μέθοδός της επικεντρωνόταν στο να αποβάλουμε το «εγώ» μας προκειμένου να βρούμε το «εγώ» του ρόλου. Αυτό ήταν μια πολύ, πολύ επώδυνη διαδικασία που γινόταν με πολύ άσχημο τρόπο. Καταλήγοντας λοιπόν έχω δύο πράγματα να θυμάμαι: Το πόσο τυραννική ήταν η σχολή και το πόσο απερίγραπτα όμορφα πέρασα μετά με τον Σπύρο Ευαγγελάτο. 

Υπήρξατε -και ακόμα είστε- μία από τις πιο όμορφες και γοητευτικές Ελληνίδες ηθοποιούς. Πώς αντιμετωπίζετε το χρόνο που περνάει? 

Αυτό εγώ δεν το κατάλαβα ποτέ! Ακόμα και όταν κοιτάζω παλιές φωτογραφίες μου, πάλι δεν βλέπω αυτό που μου λέτε. Ούτε τότε, ούτε τώρα. Ποτέ δεν το πολυσκέφτηκα, δεν με απασχόλησε. Δεν ξέρω γιατί. Και τώρα στο θέατρο που μου το λένε, εγώ δεν το καταλαβαίνω καθόλου. Ποτέ δεν είχα σπουδαία ιδέα για τον εαυτό μου. Σκέφτομαι ότι οι άλλοι κάτι δεν καταλαβαίνουν καλά.

Ιλιάδα Λαμπρίδου, Αντιγόνη Βαλάκου στην παράσταση «Εσύ και τα σύννεφά σου»

Εάν είχατε τη δυνατότητα -εάν υπήρχε αυτή η δυνατότητα-, να αλλάξετε κάτι στο παρελθόν σας, υπάρχει κάτι από αυτά που έχετε κάνει, το οποίο θα θέλατε να κάνετε διαφορετικά;

Ναι. Θα ήθελα να μην έχω κάνει μόνο μια κόρη. Θα ήθελα να έχω κάνει τρία, τέσσερα, πέντε παιδιά. Πολλά παιδιά. Δεν το σκέφτηκα καλά. Επειδή είχα τραυματική παιδική ηλικία, προβληματιζόμουν να φέρω στον κόσμο ανθρώπους που μπορεί να βασανιζόντουσαν και αυτοί στη ζωή τους. Κι αυτό με έκανε να μην θέλω να αποκτήσω παιδιά αλλά ήταν ένα μεγάλο μου λάθος. Γι’ αυτό συμβουλεύω τους μαθητές μου και τώρα που είμαι δασκάλα στη δραματική σχολή ότι η ζωή είναι το ωραιότερο πράγμα. Η ζωή γεννάει και το θέατρο. Αλλά τη ζωή πρέπει να τη φέρεις ο ίδιος στη ζωή. Και τώρα που έχω και εγγονή, δεν μπορείτε να φανταστείτε τι γίνεται! Και όταν μου λέει «γιαγιάκα μου», λιώνω.

Και τι συμβουλή θα δίνατε σε ένα παιδί το οποίο θέλει να γίνει ηθοποιός; 

Να γίνει! Αν αισθάνεται από μέσα του την ανάγκη να γίνει. Γιατί είναι το ωραιότερο πράγμα στον κόσμο. Και προσφέρεις και χαίρεσαι ο ίδιος. Και είναι κάτι πολύ δημιουργικό. Ειδικά όταν ασχολείσαι με σπουδαία κείμενα και έχεις κάτι να πεις. Να δώσεις μία απάντηση σε μία ερώτηση της ύπαρξης. Γιατί τα μεγάλα έργα απαντούν και σε υπαρξιακά προβλήματα. Παλαιότερα στην Αρχαία Ελλάδα ήταν πολιτικό το θέατρο. Και βλέπεις ότι τα πράγματα είναι περίπου ίδια. Το θέατρο είναι η συνισταμένη όλων των τεχνών. Μπορεί απλώς να κάνεις κάποιον να περάσει ωραία, να ψυχαγωγηθεί για λίγο ή μπορεί και να τον βάλεις να σκεφτεί ή ακόμη και να πάρει απαντήσεις στα ερωτήματά του. 

Υπάρχει κάποιος ρόλος που από όλους αυτούς που έχετε ερμηνεύσει, ο οποίος σας άρεσε ιδιαίτερα; 

Ναι, ο ρόλος της Μαργαρίτας στον «Φάουστ» του Γκαίτε, που ήταν ο πρώτος μεγάλος μου ρόλος. Και τον λάτρεψα. Αυτό το κορίτσι των 14 χρόνων που ερωτεύτηκε αυτόν τον άνθρωπο και έκανε ό,τι της έλεγε, με αποτέλεσμα να πεθάνει η μητέρα της, ο αδερφός της και η ίδια να σκοτώσει το μωρό της. Αλλά ο Γκαίτε στην τελευταία σκηνή βάζει τον Μεφιστοφελή να θέλει να πάρει τη Μαργαρίτα στην κόλαση γιατί είναι δολοφόνος, αφού στη γητειά της σκοτώθηκαν τόσοι άνθρωποι ενώ σκότωσε το ίδιο το μωρό της με τα χέρια της. Όμως λέει ο Θεός πως ότι έκανε, το έκανε από αγάπη, άρα είναι συγχωρεμένη και την παίρνει μαζί του. Αυτή η βαθιά αγάπη του Θεού με βοηθάει πάντα.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη συνέντευξη. 

Και εγώ. Και πολλά φιλιά στη Ζάκυνθο που την θεωρώ δεύτερη πατρίδα μου, μην πω και πρώτη. 

Who is who

Η Ιλιάδα Λαμπρίδου είναι απόφοιτος της Δραματικής σχολής του θεάτρου Τέχνης Κάρολου Κουν. Έπαιξε στο  Κ.Θ.Β.Ε. στις παραστάσεις: με σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή τον Θάνο Κωτσόπουλο την Κορδέλια («Βασιλιάς Ληρ» του Σαίξπηρ), την Αντιγόνη («Φοίνισσες» του Ευριπίδη), με σκηνοθέτη το Σπύρο Α. Ευαγγελάτο τη Μαργαρίτα («Φάουστ» του Γκαίτε), την Ερμία («Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» του Σαίξπηρ), την Ιουλιέτα («Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Σαίξπηρ). Με το θίασο του Χρήστου Πολίτη έπαιξε την Πανώρια («Γύπαρις»).
Με το Αμφι-Θέατρο του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου έπαιξε: την Αρετούσα («Ερωτόκριτος» του Β. Κορνάρου), πρώτο γυναικείο ρόλο στα έργα «Επιτρέποντες» του Μένανδρου, «Το σακάκι που βελάζει», «Ο γάμος του Κουτρούλη» και πολλά άλλα. Στο Εθνικό Θέατρο έπαιξε: την Κασσάνδρα («Τρωάδες» του Ευριπίδη), την Λαουρένθια («Φουέντε Οβεχούντα» του Λοπέ δε Βέγα), την Ευανθία («Φιάκας» του Συμιτζή) και πολλά άλλα. Σε διασκευή της «Λυσιστράτης» από το Γ. Σκούρτη έπαιξε τη Μυρίνη (στον ομώνυμο ρόλο η Ρένα Βλαχοπούλου σε σκηνοθεσία Γ. Δαλιανίδη). Συμπρωταγωνιστικό ρόλο στο μιούζικαλ «Μάγκες και κούκλες» στο θίασο Σμαρούλας Γιούλη – Τίτου Βανδή και τον πρώτο γυναικείο ρόλο στο «Τούτσι» στο θίασο Κώστα Βουτσά. Συνεργάστηκε επίσης με το θίασο του Γ. Φέρτη και Ν. Κούρκουλου σε μεγάλους ρόλους. Στην τηλεόραση έπαιξε σημαντικούς ρόλους στα σήριαλ: «Ταξίδι», «Έγκλημα στο Ψυχικό», «Μυθιστόρημα των 4», «Είμαι ο πρωθυπουργός», «Grand Hotel» κ.α. Επίσης πρωταγωνίστησε σε πολλά θεατρικά έργα της σειράς «ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ» της ΕΡΤ.