Να γιατί ο χρόνος κυλά πιο γρήγορα καθώς μεγαλώνουμε

Δεν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω. Μπορούμε όμως να καταλάβουμε γιατί κυλά τόσο γρήγορα στην ενήλικη ζωή μας και πώς μπορούμε να τον επιβραδύνουμε.

Πόσο γρήγορα περνά ο χρόνος καθώς μεγαλώνουμε! Όταν ήμασταν παιδιά μας φαινόταν μακρύς και ατελείωτος, γεμάτος εμπειρίες, παιχνίδι, διακοπές, σχολείο. Και μετά μεγαλώσαμε, γίναμε ενήλικες και συχνά τώρα πια φαίνεται ότι η ίδια μας η ζωή μάς περνά και μας προσπερνά βγάζοντας κοροϊδευτικά τη γλώσσα της: «Άλλη μία μέρα, μια εβδομάδα, ένας μήνας, ένας χρόνος πέρασε. Το κατάλαβες; Τι έκανες γι’ αυτό;». Τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, οι καλοκαιρινές διακοπές έρχονται κάθε χρόνο και πιο γρήγορα. Γιατί; Γιατί ο χρόνος μας ξαφνικά έχει γίνει τόσο σύντομος;

Ο χρόνος είναι σχετικός…

…είχε πει ο Αϊνστάιν μιλώντας επιστημονικά ως φυσικός. Φαίνεται όμως ότι και από φιλοσοφική και ψυχολογική άποψη «ο χρόνος είναι σχετικός». Οι εμπειρίες μας με τον χρόνο φαίνεται ότι είναι ευέλικτες, ρευστές. Κάποιες φορές κυλά γρήγορα, άλλες πιο αργά. Κατανοώντας ίσως τις βαθύτερες ψυχολογικές διαδικασίες πίσω από τις διαφορετικές εμπειρίες μας με το χρόνο θα μπορούσαμε ίσως να τον «επιβραδύνουμε». Γιατί τελικά στην καθημερινή ζωή είναι η δική μας πραγματικότητα που κυλά πιο αργά ή πιο γρήγορα και όχι αυτός. 

Δημιουργώντας τον δικό μας χρόνο

Στο βιβλίο του Making Time, ο συγγραφέας Steve Taylor, Ph.D, λέκτορας ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Leeds Beckett αναλύει τους βασικούς «νόμους» του ψυχολογικού χρόνου, έτσι όπως τους βιώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Ένας από αυτούς είναι ότι ο χρόνος φαίνεται να επιταχύνει ολοένα και περισσότερο όσο μεγαλώνουμε. Ένας άλλος είναι ότι ο χρόνος φαίνεται να επιβραδύνεται όταν εκτιθέμεθα σε νέα περιβάλλοντα και εμπειρίες. Σύμφωνα με τον ίδιο: «Οι δυο αυτοί νόμοι προκαλούνται από τον ίδιο υποκείμενο παράγοντα: τη σχέση μεταξύ της εμπειρίας μας του χρόνου και της ποσότητας των πληροφοριών (συμπεριλαμβανομένων σκέψεων, αισθήσεων και αντιλήψεων που επεξεργάζεται το μυαλό μας. Όσο περισσότερες πληροφορίες παίρνει το μυαλό μας, τόσο πιο αργά περνά ο χρόνος».

Δημιουργείς περισσότερο χρόνο όταν δημιουργείς περισσότερες νέες εμπειρίες

Το παραπάνω εξηγεί τουλάχιστον ως ένα σημείο γιατί ο χρόνος περνά τόσο αργά για τα παιδιά ενώ φαίνεται να επιταχύνεται υπερβολικά για τους ενήλικες. Για τα παιδιά ο κόσμος είναι ένα συναρπαστικό μέρος, γεμάτο νέες εμπειρίες, συναισθήματα και ερεθίσματα. Καθώς όμως μεγαλώνουμε έχουμε όλο και λιγότερες νέες εμπειρίες, ενώ ο κόσμος γύρω μας γίνεται όλο και πιο γνωστός και οικείος. Ο Taylor υποστηρίζει ότι: «ο χρόνος μάς φαίνεται πιο γεμάτος και μακρύς όταν βρεθούμε σε άγνωστο περιβάλλον, γιατί τότε το μυαλό μας έχει να επεξεργαστεί πολύ περισσότερες πληροφορίες από ότι συνήθως. Όταν ταξιδεύουμε σε μια ξένη χώρα είμαστε πολύ περισσότερο ευαισθητοποιημένοι στο περιβάλλον γύρω μας. Όλα μας είναι άγνωστα, οπότε προσέχουμε πολύ περισσότερο στο τι γίνεται γύρω μας, οπότε λαμβάνουμε πολύ περισσότερες πληροφορίες». Το ίδιο μας συμβαίνει και όταν μαθαίνουμε νέα πράγματα, όταν παρακολουθούμε κάποιο σεμινάριο, όταν είμαστε σε μια παρέα με άγνωστα άτομα. Ο χρόνος μας περνά πολύ πιο αργά και ευχάριστα από ότι αν ακολουθούσαμε την συνηθισμένη μας ρουτίνα. 

Επιβραδύνοντας το χρόνο

Γνωρίζοντας λοιπόν ότι η οικειότητα, το γνωστό, το συνηθισμένο κάνει το χρόνο να περνά πιο γρήγορα μπορούμε να το ανατρέψουμε εκτιθόμενοι σε όσο το δυνατόν περισσότερες νέες εμπειρίες μπορούμε. Ταξίδια σε νέους προορισμούς, συναντήσεις με άγνωστους ανθρώπους, έκθεση σε νέες πληροφορίες, υιοθέτηση καινούριων χόμπι, εκμάθηση νέων δεξιοτήτων. Αυτά όλα αυξάνουν την ποσότητα των πληροφοριών που λαμβάνει ο εγκέφαλός μας και διαστέλλουν την εμπειρία του χρόνου μας. Εκτός όμως από την έκθεσή μας στο καινούριο μπορούμε να επιβραδύνουμε το χρόνο με το να είμαστε πιο παρόντες στη ζωή μας σε κάθε στιγμή. «Το να είσαι παρόν στη ζωή σου» σύμφωνα με τον Taylor «σημαίνει ότι δίνεις όλη σου την προσοχή σε μια εμπειρία -σε αυτό που βλέπεις, που νιώθεις, που γεύεσαι, που μυρίζεις ή που ακούς- και όχι στις σκέψεις σου». Σημαίνει ότι ζεις με τις προσωπικές σου αισθήσεις και εμπειρίες παρά με το μυαλό σου. 

Μαθαίνοντας να ζεις στο εδώ και στο τώρα

Αποφεύγεις την ρουτίνα όχι αναζητώντας νέες εμπειρίες αλλά αλλάζοντας την συμπεριφορά σου απέναντι στις ίδιες σου τις εμπειρίες. Και αυτό είναι κάτι που μπορείς να το κάνεις ακόμα και για τα πολύ απλά πράγματα, είναι κάτι που μας το διδάσκει ο διαλογισμός. Όταν κάνεις ντους το πρωί για παράδειγμα αντί να αφήσεις το μυαλό σου να περιπλανηθεί στο τι έχεις να κάνεις ή στο τι σου συνέβη το προηγούμενο βράδυ συγκεντρώσου στη συγκεκριμένη στιγμή. Νιώσε το νερό να πέφτει στο σώμα σου, μύρισε το αφρόλουτρό σου, άκου τον ήχο του νερού στο πάτωμα, συγκεντρώσου στο πόσο καθαρός αισθάνεσαι. Όταν επιστρέφεις σπίτι από τη δουλειά μην σκέφτεσαι τα προβλήματα που άφησες πίσω σου. Δώσε την προσοχή σου στο χρώμα του ουρανού, στο αεράκι που σου αγγίζει το πρόσωπο, στα κτίρια που προσπερνάς. 

Διαστέλλοντας το χρόνο

Κάθε στιγμή μπορεί να γίνει πιο ευχάριστη και ενδιαφέρουσα. Δεν έχεις συνεχώς ανάγκη τις νέες εμπειρίες για να τροφοδοτήσεις το μυαλό σου με πληροφορίες. Και τελικά θα ανακαλύψεις ότι ο χρόνος σου περνά πολύ πιο αργά και πολύ πιο ευχάριστα όταν συγκεντρώνεσαι στη στιγμή. Γιατί δεν έχει σημασία μόνο το τρεφόμαστε σωστά και να ασκούμαστε συχνά για να ζήσουμε περισσότερο, αλλά και το να ζούμε κάθε μας στιγμή σα να είναι μοναδική.