Έτσι θα αλλάξεις τον τρόπο που σκέφτεσαι και θα αποκτήσεις νέες δεξιότητες

Εάν τελικά το μυαλό ευθύνεται για τις αποφάσεις σου, τότε αν αλλάξεις τρόπο σκέψης ίσως έχεις την ευκαιρία να αλλάξεις και ζωή.

Φαντάζεσαι να μπορούσες να απαλλαγείς από τα μεγαλύτερα ελαττώματά σου απλώς και μόνο με τη δύναμη του μυαλού σου; Να μπορούσες να άλλαζες όχι μόνο τον τρόπο που σκέφτεσαι αλλά και να διόρθωνες γνωσιακές αδυναμίες σου όπως η δυσκολία σου να κατανοήσεις τα μαθηματικά, να γράψειες ορθογραφημένα ή να μάθεις ξένες γλώσσες. Σύμφωνα με τους νευροεπιστήμονες κάτι τέτοιο όχι απλώς είναι πιθανό, αλλά μπορούν και να μας διδάξουν πώς θα το πετύχουμε.
Μήπως είσαι ο χειρότερος εχθρός σου; 4 σημεία που το αποκαλύπτουν

Όλα άρχισαν από μια αδυναμία

Η Barbara Arrowsmith – Young ήταν ένα παιδί με σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες. Μέχρι τα 26 της δεν μπορούσε να κατανοήσει βασικές μαθηματικές έννοιες, να προσανατολιστεί στο δρόμο ή να καταλάβει τους κανόνες και του πιο απλού παιχνιδιού. Ώσπου διάβασε το βιβλίο «The man with the shattered world» του A. Romanovich και συνειδητοποίησε ότι οι μαθησιακές της δυσκολίες οφείλονταν σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου της. Και τότε δημιούργησε την πρώτη της άσκηση την οποία και εξασκούσε για πάνω από 12 ώρες την ημέρα ώστε να μάθει να λέει την ώρα. Οι προσπάθειές της τελικά στέφθηκαν με επιτυχία και δημιούργησε ακόμα περισσότερες ασκήσεις καταφέρνοντας τελικά το ακατόρθωτο: να μπορεί να σκεφτεί και να λειτουργήσει όπως και όλοι οι άλλοι άνθρωποι. Σπούδασε παιδαγωγικά και ψυχολογία και για περισσότερα από 30 χρόνια αφιέρωσε τη ζωή της στο να βοηθήσει παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες μέσω του προγράμματος Arrowsmith που διδάσκεται σε Αυστραλία, Καναδά και ΗΠΑ. Έγραψε το βιβλίο «The woman who changed her brain» (Η γυναίκα που άλλαξε το μυαλό της), θέλοντας να εμπνεύσει και άλλους ανθρώπους που πάσχουν από τις ίδιες δυσκολίες. 

Μια ελπιδοφόρα ανακάλυψη

Κάποια πράγματα σχετικά με τον εγκέφαλο τα γνωρίζουμε ήδη. Γνωρίζουμε π.χ. ότι οι Λονδρέζοι οδηγοί ταξί -που χρειάζεται να θυμούνται τους δαιδαλώδεις δρόμους του Λονδίνου- έχουν μεγαλύτερο ιππόκαμπο δηλαδή την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τον προσανατολισμό. Μάλιστα όσο περισσότερα χρόνια κάνουν αυτή τη δουλειά τόσο μεγαλύτερος είναι. Όπως δηλαδή σημειώνει η Arrowsmith στο βιβλίο της «Καθότι διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου συνεργάζονται και είναι υπεύθυνες για πολύπλοκες πνευματικές δραστηριότητες όπως π.χ. το διάβασμα ή το γράψιμο, εάν υπάρχει μια αδυναμία σε μια περιοχή του εγκεφάλου αυτή θα παρεμποδίσει πλήθος άλλες μαθησιακές διαδικασίες. Αυτό όμως που με δίδαξε η 30ετής εμπειρία μου είναι ότι όπως το μυαλό μας μας διαμορφώνει ως ανθρώπους, με τον ίδιο τρόπο μπορούμε και εμείς να διαμορφώσουμε το μυαλό μας».
Ξεπέρασε τα ψυχικά σου εμπόδια με τις αρχές του κουνγκ φου

Χρειάζεται τρόπος και κόπος 

Αν και η Arrowsmith είναι αισιόδοξη ότι με τη μέθοδό της μπορούν να αντιμετωπιστούν γνωσιακές δυσκολίες, εντούτοις τονίζει ότι χρειάζεται αφοσίωση και κόπος: «Η μέθοδος αντιμετωπίζει την ίδια τη ρίζα των μαθησιακών δυσκολιών και όχι απλώς τα συμπτώματα. Θα πρέπει να κάνει κάποιος εξάσκηση τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα, 5 φορές την εβδομάδα και να επιλέξει τον κατάλληλο βαθμό δυσκολίας για το επίπεδό του τον οποίο και σταδιακά θα τον αυξάνει, καθώς η κατάστασή του βελτιώνεται. Τα πρώτα θετικά σημάδια  θα φανούν μετά από περίπου 4 μήνες, ενώ θεαματική βελτίωση θα δείτε μετά από 10 μήνες». Η μέθοδος πάντως δεν απευθύνεται σε ανθρώπους που πάσχουν από Αλτσχάιμερ ή άνοια. 

Πώς θα το κάνεις και εσύ!

Η Arrowsmith προτείνει μερικές ασκήσεις ώστε να μπορέσουμε να βελτιώσουμε κάποιες συνηθισμένες αδυναμίες μας. 

Σταμάτα να είσαι αναβλητικός!
Υπεύθυνη περιοχή: Προμετωπιαίος φλοιός

Η συγκεκριμένη περιοχή σχετίζεται με γνωστικές λειτουργίες όπως ο σχεδιασμός και η λήψη αποφάσεων καθώς και η κοινωνική συμπεριφορά. Μάλιστα συνήθως άτομα που περιγράφονται ως φιλόδοξα και αποφασιστικά έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη αυτή την περιοχή του εγκεφάλου. Ενώ αν σε κάποιο είναι αδύναμη το άτομο αυτό εμφανίζεται ως ακατάστατο και αναβλητικό. Αυτό όμως δεν οφείλεται σε τεμπελιά αλλά στο ότι δεν έχει την ικανότητα να ξεχωρίσει το τι είναι πιο σημαντικό και από που να ξεκινήσει.
Η  Arrowsmith προτείνει: Οι ασκήσεις και τα προβλήματα λογικής δυναμώνουν τη συγκεκριμένη περιοχή. Προσπάθησε να λύσεις παζλ αναπτύσσοντας γραπτώς τις σκέψεις σου σύμφωνα με τη λογική. Αν κάποια λύση τελικά δεν είναι η σωστή γράψε γιατί συμβαίνει αυτό και συνέχισε έτσι ώσπου να τα λύσεις. Ξεκίνα από κάτι απλό και αύξησε προοδευτικά τη δυσκολία. Φρόντισε τα παζλ να μην εμπεριέχουν μαθηματικά προβλήματα γιατί αυτά απευθύνονται σε διαφορετική περιοχή του εγκεφάλου.

Μάθε μια ξένη γλώσσα
Υπεύθυνη περιοχή: Η περιοχή Broca 

Πήρε το όνομα του επιστήμονα Broca που είναι ο πρώτος που την ανακάλυψε. Βρίσκεται στο μετωπιαίο λωβό του εγκεφάλου και είναι υπεύθυνη για την παραγωγή του λόγου. Αν κάποιος έχει αδυναμία στη συγκεκριμένη περιοχή, μπορεί όχι απλώς να δυσκολεύεται να μάθει μια ξένη γλώσσα αλλά και να δυσκολεύεται να εκφέρει λέξεις της μητρικής του ή ακόμα και να μην μπορεί να εκφράσει σωστά τα επιχειρήματά του όταν μιλάει.
Η  Arrowsmith προτείνει: Ενεργοποίησε την περιοχή Broca μαθαίνοντας μια ξένη γλώσσα. Προσοχή όμως, όχι να γράφεις και να διαβάζεις, αλλά να μιλάς και να ακούς. Κάθε μέρα για 20 τουλάχιστον λεπτά, 5 φορές την εβδομάδα κάνε εξάσκηση μαθαίνοντας μια σχετικά εύκολη γλώσσα όπως π.χ. ιταλικά. Άκουσε CD, δες DVD, συζήτησε με το δάσκαλο. Όσο πιο πολύ ασχολείσαι τόσο πιο εύκολο θα σου φαίνεται.
Απέφυγε αυτές τις συμπεριφορές – Δείχνουν ότι δεν έχεις αυτοπεποίθηση

Ενίσχυσε τη μνήμη σου
Υπεύθυνη περιοχή: Αριστερός κροταφικός λοβός 

Είναι υπεύθυνος για την αντίληψη σύνθετων εικόνων και για τη λειτουργία της μακροπρόθεσμης μνήμης. Άτομα με αδύναμη αυτή την περιοχή δυσκολεύονται να συγκρατήσουν στη μνήμη τους ακόμα και σημαντικά γεγονότα, ενώ αν είναι υπερανεπτυγμένη έχουν απίστευτες εγκυκλοπαιδικές γνώσεις χωρίς να κουράζονται ιδιαίτερα για την απόκτησή τους.
Η Arrowsmith προτείνει: Η απομνημόνευση ποιημάτων βοηθάει. Ξεκίνα με μικρά, απλά ποιηματάκια που έχουν ομοιοκαταληξία και σιγά σιγά κάνε το πιο δύσκολο προσπαθώντας να απομνημονεύσεις ποιήματα χωρίς ρίμα ή με δύσκολη γλώσσα. Επίσης, έρευνα που έγινε από το Παν/μίο του Χονγκ Κονγκ έδειξε ότι η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου μπορεί να ενισχύσει τη μνήμη ακόμα και σε άτομα τα οποία έχουν υποστεί κάποια μορφής βλάβη στον εγκέφαλο και έχουν απολέσει μέρος της μνήμης τους.  

Κινήσου με αρμονία
Υπεύθυνη περιοχή: Οι κινητικές περιοχές του εγκεφαλικού φλοιού 

Βρίσκονται και στα δύο ημισφαίρια και ελέγχουν τις ηθελημένες κινήσεις και των δύο πλευρών του σώματος. Τα άτομα στα οποία είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες θεωρούν πολύ απλό το να κάνουν σπορ, να χορεύουν ή να παίζουν με ευκολία μουσικά όργανα, ενώ αντίθετα αν δεν είναι ανεπτυγμένες το άτομο εμφανίζεται αδέξιο, άτσαλο, δεν μπορεί να συντονίσει αρμονικά τις κινήσεις του, «πέφτει» συνέχεια πάνω στο διπλανό του όταν περπατάει.
Η Arrowsmith προτείνει: Η τακτική εξάσκηση στο χορό θα σε βοηθήσει. Διάλεξε ένα είδος χορού που να σου αρέσει και μάθε τα πιο απλά βήματα. Αφού κατακτήσεις αυτό το στάδιο προχώρεισε σε πιο δύσκολα και μετά σε φιγούρες. Σε ένα πολύ προχωρημένο στάδιο δοκίμασε να χορέψεις με τα μάτια κλειστά.   

Μάθε να προσανατολίζεσαι
Υπεύθυνη περιοχή: Ιππόκαμπος.

Ο ιππόκαμπος καθοριστικό ρόλο στη χωρική μνήμη, δηλαδή τη λειτουργία του εγκεφάλου όπου κάποιος μπορεί να επεξεργαστεί και να χρησιμοποιήσει πληροφορίες σχετικά με χώρους,  αντικείμενα καθώς και πώς σχετίζονται μεταξύ τους. Αν είναι αδύναμη η συγκεκριμένη περιοχή, το άτομο θα δυσκολεύεται όχι μόνο στον προσανατολισμό του αλλά και στη διαρρύθμιση των επίπλων στο χώρο του.
Η Arrowsmith προτείνει: Το σκάκι μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη του ιππόκαμπου καθώς είμαστε υποχρεωμένοι να σκεφτόμαστε και να σχεδιάζουμε τις κινήσεις μας αλλά και να προβλέπουμε τις κινήσεις του αντιπάλου. Αρχικά επέλεξε ένα εύκολο πρόγραμμα και παίξε στον υπολογιστή. Προσπάθησε να σκέφτεσαι νοητά όλες τις πιθανές κινήσεις και πώς θα απλωθούν τα πιόνια στη σκακιέρα. Αύξησε το βαθμό δυσκολίας καθώς βελτιώνεσαι.